Tradycja choinek i ich przystrajania powstała w Alzacji na pograniczu dzisiejszych Niemiec i Francji, na początku XV wieku – czyli około 600 lat temu. Piekarze ustawili choinkę w szpitalu św. Ducha we Fryburgu. A następnie udekorowali ją piernikami, opłatkami i owocami. Początkowo zwyczaj ubierania choinki popularny był tylko w Niemczech, ale z czasem zwyczaj ten rozpowszechnił się innych krajach jak np. w Anglii i we Francji, a następnie przyjęty został w Ameryce
(jedną z znanych amerykańskich tradycji jest ozdabianie choinki w Nowym Jorku w Centrum Rockefellera (Rockefeller Center). Zapoczątkowali ją w 1931 roku nowojorscy robotnicy. Na placu ustawili dużą, żywą choinkę udekorowaną sznurami żurawiny i puszek. Dwa lata później umieszczono tam kolejne drzewo, tym razem ze światłami. Od tej pory, co roku przed budynkiem GE Building staje ogromna choinka) W Polsce tradycja choinki pojawiła się na przełomie XVIII i XIX wieczku, głównie w miastach, a dopiero później na terenach wiejskich (na wsi choinka tak naprawdę przyjęła się w domach na dobre w okresie międzywojennym – czyli prawie 100 lat temu), stopniowo wypierając dotychczas tradycyjne polskie ozdoby świąteczne jak np., podłaźniczkę (przyozdobiony czubek jodły, świerka lub sosnowej gałązki, który wieszało się pod sufitem. W innych rejonach Polski nazwana jutkami – np. na Rzeszowszczyźnie, jeglijkami – np. na Warmii i Mazurach jeglijkami, sadem – np. w Małopolsce – sadem, wiechą – np.,w Jarosławskiem, Lubelskiem i Sandomierskiem.
Bez względu na nazwę wierzono, że zielone gałęzie mają życiodajne moce i cudotwórcze właściwości, chronią dom i jego mieszkańców od złych mocy i uroków; dzieci w wigilijny wieczór wieszały na gałązkach: ciastka, czekoladki, owoce, jabłka, kolorowe opłatki i słomiany łańcuch. Wyschniętej ozdoby nigdy nie wyrzucano, a jego pokruszone gałązki dodawano do zwierzęcej karmy lub zakopywano w polu, wierząc, że przyniesie to urodzaj. Pozostałością podłaźniczki jest stroik), jemiołę czy słup zboża zwanego Diduchem (w tradycji wschodniosłowiańskiej pierwszy skoszony podczas żniw snop pszenicy i owsa lub niemłóconego żyta, ustawiany kłosem do góry w kącie izby na Boże Narodzenie. Uważany był za wróżbę urodzaju w następnym roku i traktowany jako swego rodzaju talizman przeciw złym mocom. Trzymano go w domu do Trzech Króli, a następnie rytualnie palono. Na Lubelszczyźnie zwany też Królem).
Co wieszano/ ustawiano na choince, aby ją ozdobić?
- świeczki –oznaczały ochronę przed nieżyczliwymi spojrzeniami ludzi (zły urok) i miały bronić domu przed złymi mocami,
- jabłka, orzechy, ciastka, suszone owce, czerwone tzw. rajskie jabłuszka
- własnoręcznie zrobione ozdoby – wykonane z słomy, papieru, bibuły, piórek, wydmuszek, źdźbeł traw, kłosów zbóż itp.
Ozdoby miały także swoje znaczenie i tak:
– papierowe łańcuchy oznaczały zniewolenie człowieka lub więzi rodzinne oraz ochronę przed kłopotami
– dzwonki oznaczał dobre nowiny i radosne wydarzenia
– orzechy – dobrobyt i siłę
– jabłka – zdrowie i urodę
– anioły – opiekę nad domem
– gwiazda betlejemska – miała pomóc zbłądzonym wędrowcom odnaleźć drogę do domu
– bombki.
Strojeniem choinki miały się zajmować głównie dziewczęta. W Polsce początkowo choinkę ozdabiano w Wigilię; obecnie robi to się trochę wcześniej. We Włoszech ubiera się choinkę 8 grudnia, w Bułgarii 20 grudnia, w Szwecji – kilka dni przed Wigilią,
